Ο Ποιητής δε καταγράφει κάτι που γεννά η φαντασία του, αλλά
αυτό που βιώνει ο ίδιος σαν πραγματικότητα. Σαν υπαρκτή πραγματικότητα. Έτσι
κατ αυτόν τον τρόπο, δε κάθεται να γράψει ένα ποίημα ούτε κατά παραγγελία, αν
και μπορεί να συμβεί και αυτό για χάρη αγαπημένων προσώπων. Το ποίημα απλά ζητά
απεγνωσμένα να βγει μετά από συνεχιζόμενη κυοφορία, ώριμο πια αφού σπάσουν τα
νερά της λήθης..
Και βέβαια έχει κατά καιρούς γραφτεί, πως η πένα του ποιητή
δε πάει στο πόλεμο. Ψιλά γράμματα, σιδερωμένες γραβάτες, λιμοκοντόροι και
άλλα πολλά. Θα μπορούσα να παραθέσω ολόκληρη λίστα με ποιητές που πολέμησαν στη
πρώτη γραμμή αλλά ξεπερνά το σκοπό αυτής της μικρής αναφοράς. Άλλωστε απλοί
άνθρωποι συνέθεσαν μικρές φράσεις σοφίας, αποφθέγματα, δημοτικά τραγούδια που
έχουν και αυτά τη ποιητική τους υπόσταση εφόσον βγήκαν από ένθερμη ψυχή και από
νου που οραματίζεται. Και ένας νους που οραματίζεται είναι εν γένει ποιητικός
και ας μη κατέγραψε ποτέ τίποτα. Σε έναν
ζωντανό οργανισμό όπως είναι το σώμα, η οικογένεια, το κράτος, η
κοινωνία, τα άτομα προσφέρουν κατά τις δυνατότητες τους, κατά τα χαρίσματα που
τους έχουν δοθεί και έχουν αναπτύξει στο μέγιστο βαθμό. Φυσική και μετα-φυσική
δεν ήταν ποτέ διαχωρισμένα στην αρχαία μας φιλοσοφία και ο Ποιητής είναι
ακριβώς η ενσάρκωση της ολιστικής θεώρησης της Πραγματικότητας και του
Σύμπαντος.
Οι ποιητές προσπαθούν συνεχώς να διαπράξουν το χείριστο
έγκλημα της ουσίας. Να αιχμαλωτίσουν με λέξεις το Ανέκφραστο, να φωτίσουν αυτό
που έντεχνα ξέρει αιώνες να κρύβεται, μέσα στην αγωνία τους να σώσουν το Αληθινό. Είναι πάντα έτοιμοι να συναντηθούν με το
ανείπωτο… Ευτυχώς.. δε το πετυχαίνουν! Κάθε στιγμή αναζήτησης άλλωστε όπως είπε
ο Κοέλο είναι μία στιγμή συνάντησης, μέχρι τη Μεγάλη Συνάντηση με το πεπρωμένο
μας σε χώρο και χρόνο που δεν μας έχει γνωστοποιηθεί.. Η μαγκιά είναι να μην
αργήσεις στο ραντεβού έχοντας όταν πρέπει τα κατάλληλα αντανακλαστικά..
Η σπουδαιότητα της Τέχνης έγκειται στο γεγονός ότι ένας
άνθρωπος αποφασίζει να περάσει στην αθανασία δημιουργώντας από προσωπικά υλικά
πνευματικό έργο, μεταπλάσει, μετουσιώνει την υπάρχουσα ύλη που του έχει
δοθεί σε πνεύμα και το σπουδαιότερο
είναι ότι δημιουργεί μέσα από το χάος της δικής του ψυχής.. Εκείνη τη στιγμή
ομοιάζει με την ίδια τη δημιουργική πνοή του σύμπαντος και συγγενεύει με το
Θεό. Τέχνη είναι ακριβώς αυτό το πράμα μία νέα δημιουργία με απλά διαθέσιμα
υλικά. Και βέβαια κάθε καλλιτέχνης είναι ιδιότροπος και μοναδική προσωπικότητα
ακριβώς γιατί πρέπει να αρνηθείς τις παλαιές κοινωνικές και άλλου είδους
συμβάσεις για να δημιουργήσεις.. αλλιώς δε κάνεις τίποτα άλλο από το να
αναπαράγεις απλά.
Hδημιουργική δύναμη ξεπηδά μέσα από το κενό, μέσα από το Χάος
όπως ένας πίδακας αίμα από ένα νεκρό κορμί… και όλο ξερνά… Έτσι κάποτε ο Θεός
έπλασε τον κόσμο. .Aπό
αφόρητη μοναξιά..
Τα αντιμαχόμενα στοιχεία μιας προσωπικότητας είναι κυρίως
που την καθορίζουν σα δημιουργική και καλλιτεχνική. Διότι από τις αντιθέσεις
και την αδιάκοπη εσωτερική πάλη διαθέσεων, απόψεων, στάσεων ακόμα και στυλ
εμφάνισης προκύπτει η δημιουργική δύναμη, σαν ενέργεια από κίνηση. Ενέργεια που
παράγει θερμότητα και εν τέλει θερμότητα που γίνεται Φλόγα και ζητά να κάψει
και να ζεστάνει ταυτόχρονα.
-Η μοναξιά είναι μια βαθύτατα εσωτερική ανάγκη ακριβώς όπως η
γλυκιά συντροφιά κάποιου. Έτσι πολλές φορές ο καλλιτέχνης, ή ο άνθρωπος, που
βλέπει τη ζωή του μέσα από μία πιο εσωτερική οπτική, επιδιώκει ακριβώς με το
ίδιο πάθος που θέλει να δοθεί ψυχή και σώματι σε έναν έρωτα, το ίδιο να τον
απαρνηθεί και να απομονωθεί στη πιστή συντροφιά του, τη μόνη πιστή, τη μοναξιά.
Και εκείνη σιγά σιγά στάζει τους καρπούς της σα φάρμακο στις φλέβες της
ασυνείδητης καθημερινότητας. Αρκεί να μπορεί κανείς να περιμένει με υπομονή,
ώσπου να ανθίσουν τα ρόδα στο μυστικό κήπο της καρδιάς του. -Η μοναξιά είναι του καθενός η κατανόηση από αυτόν και μόνο της
προσωπικής του αλήθειας.
Ακριβώς
όπως στην αρχικό στάδιο κοινωνικοποίησης του εφήβου, όπου η αυτοαντίληψη του
καλλιεργείται μέσω των προσωπικών σχέσεων του με τους άλλους και είναι απολύτως
αναγκαίο να έχει άμεσες προσωπικές επαφές για να γνωρίσει ποιος είναι, έτσι και
ο καλλιτέχνης, ο κάθε καλλιτέχνης πρέπει να «εκτεθεί» για να γνωρίσει ποιος
είναι, να βρει ερεθίσματα να συνεχίσει το δημιουργικό του έργο διορθώνοντας
τυχόν ελλείψεις μέσα από τις διάφορες κριτικές και παίρνοντας θάρρος από τις
επιβραβεύσεις των έργων του. Ο ποιητής πρέπει να δημοσιεύσει, ο ζωγράφος να
εκθέσει, ο ηθοποιός να υποκριθεί, ο μουσικός να ακουστεί..
Η ομορφιά συνεχίζει να υπάρχει και να μας ξαφνιάζει μέσα σε
τούτη τη σκληρή παράλογη διαδρομή. Είναι σχεδόν προκλητική. Και είναι ακριβώς
αυτή η πρόκληση κατά βάθος που μας καλεί να επαναστατήσουμε, και όχι όροι
καλύτερης υλικής διαβίωσης… Παρά μονάχα το δικαίωμα στην Ομορφιά. Για χάρη της
και μόνο γι αυτήν.
-Οι λέξεις αν τις προφέρεις μπορεί να σκοτώσουν χιλιάδες.. Αν
δεν τις προφέρεις θα σκοτώσουν εσένα.. Εκεί καλείσαι να κάνεις το μεγάλο
ξεσκαρτάρισμα. Να σκοτώσεις, μα όχι τους χιλιάδες. Να σκοτώσεις το Σκοτάδι
και τη μεγάλη του αδελφή τη Λήθη.
Όλη τη
μέσα σκάβαμε και φυτεύαμε..
Σκάβαμε
και φυτεύαμε..
Το άλλο
πρωί η μόνη πραγματικότητα που υπήρχε ήταν εκείνη του Ποιητή..
-Η Τέχνη είναι ο
μεγάλος μας Έρωτας..γιατί σου δίνει απλόχερα. Και το μόνο που ζητάει απλά από
σένα..είναι να είσαι απλά Εσύ!!
-Η αναπνοή μου τελειώνει.. τα στήθια μου πονάνε. Γρήγορα!
Φέρτε μου χαρτί και μολύβι!
-Άσε την ποίηση να έρθει να σε βρει..έρχεται πάντα όταν δεν
έχεις τίποτα να πεις.
Γιατί θαρρείτε πως οι ποιητές καπνίζουμε τόσο, παρά γιατί ωσάν
τις ετοιμόγεννες που κουβαλούν πάντα μαζί τους ένα εσώρουχο καθαρό μη τυχόν και
οποιοσδήποτε τόπος και χρόνος υποδεχτεί τον πολυπόθητο τόκο, έτσι και ένας
μικρός κενός χώρος σε ένα πακέτο μπορεί να φιλοξενήσει έναν μικρούλη νεογέννητο
στίχο, σπέρμα αργότερα ενός πολλά υποσχόμενου ποιήματος.
" Οι κήρυκες ιδεών στην Ποίηση αποβλέπουν
σε μιαν αλήθεια, που κατά κανόνα, την επομένη τους διαψεύδει, όπως η έννοια του
ωραίου διαψεύδει, τη μεθεπόμενη, τους ωραιοπαθείς.. Το "ωραίον" και η
"αλήθεια" γίνεται να διαρκούν και να παραμένουν αναλλοίωτα μόνον μες
' από τη μαγεία, που είναι και αυτή η τέχνη του μεταμορφώνεσθαι.... Η μεγάλη
τέχνη βρίσκεται οπουδήποτε ο άνθρωπος κατορθώνει να αναγνωρίζει τον εαυτό του
και να τον εκφράζει με πληρότητα μες στο ελάχιστο..." Ο. Ελύτης, "Εν Λευκώ"
Όταν
διαβάζω τους μεγάλους Ποιητές μας, ειδικά αυτούς που σαν τον Ελύτη, μορφώθηκαν
μέσα στο Φως και άφησαν κληρονομιά πνεύματος ανεκτίμητη, νιώθω τόσο μικρή. Δε
μπορώ να γράψω πια, ανήμπορη βλέπω τη γραφή μου να μετεωρίζεται και να ξεκινώ
με άλλες λέξεις αλλά νοήματα να δώσω μα εκείνη να με κατευθύνει αλλού. Λες και
οι λέξεις έχουν το δικό τους πεπρωμένο..Τη δικιά τους αποστολή. Φοβάμαι τότε,
δε σας κρύβω μήπως απλά επαναλαμβάνομαι. Γιατί η μαγεία που πολλοί απ αυτούς
πραγματοποίησαν δεν είναι άλλη από το να φτιάχνεις κόσμους και νοήματα μέσα από
απλές λέξεις ή να εκφράζεις απλά πράματα μέσα από περίτεχνα σχήματα και
υπερρεαλιστικά... Και τότε αντιλαμβάνομαι πόσο διασπασμένη προσοχή έχω, πόσο
κλειστά μάτια και κλειστά αυτιά σε όλα γύρω μου... Καλησπέρα σας... Ε.Τ
Ένα από τα πολλά προβλήματα που
εντοπίζω μονίμως στη εποχή μας είναι ότι
ήμαστε πολύ βιαστικοί….Τρέχουμε συνεχώς για να προλάβουμε κάτι και τρέχουμε με
τα μάτια και τα αυτιά κλειστά σε οτιδήποτε δεν έχει για μας ωφελιμιστική αξία.
Και ένα από αυτά τα πράματα είναι η τέχνη και γενικά η προώθηση των
πολιτιστικών αξιών.
Δεν ακούμε πλέον τους ποιητές, δεν παρατηρούμε τους
ζωγράφους, δε μας αγγίζουν οι τραγουδοποιοί και δεν κατανοούμε τους φιλοσόφους.
Και βέβαια δεν εξαιρώ τον εαυτό μου από αυτή την κακιά συνήθεια αφού πολλές
φορές στην επιθυμία μου να κατανοήσω γρήγορα και χωρίς ιδιαίτερο κόπο τους
μεγάλους ποιητές μας, καταλήγω σχεδόν να τους ξεφυλλίζω, να τους προσπερνώ
ουσιαστικά χωρίς να ταξιδεύω μαζί τους…Και η ποίηση είναι ένα ταξίδι. Ένα
ταξίδι που ποτέ δε ξέρεις που ακριβώς θα σε βγάλει και εδώ κολλάει αυτό που
είχε πει ο Καρυωτάκης «….και η ποίηση είναι το καταφύγιο που φθονούμε…», γιατί
οι λέξεις γίνονται πολλές φορές περιοριστικές των συναισθημάτων που σε
κατακλύζουν και ούτε καν ο πλούτος της
ελληνικής γλώσσας μπορεί να βάλει τάξη στη χιονοστιβάδα των λέξεων.
Αυτό που θέλω όμως εξάπαντος να διευκρινίσω είναι η μεγάλη
παρεξήγηση γύρω από την έννοια του «πνευματικού» ανθρώπου. Η ποίηση όπως και η
φιλοσοφία είναι μια καινούργια οπτική ερμηνεύσεως και επανοηματοδότησης του κόσμου που μας
περιβάλλει και σαφώς προϋποθέτει πολύ
καλή αν όχι άριστη γνώση των
κοσμικών καταστάσεων και των διαφόρων κοινωνικών φαινομένων, οπότε ο ποιητής
δεν είναι τελικώς ένα Άτομο που ζει «στον κόσμο του» ούτε αιωρείται σε μεταφυσικές
σφαίρες, και εδώ είναι η διαφωνία μου, αλλά ένα Πρόσωπο που συνδιαλέγεται με
τον κόσμο γύρω του, που γνωρίζει καλά την πραγματικότητα αλλά παρ’ όλα αυτά
φλέγεται από έναν διακαή πόθο να την αλλάξει ή στη καλύτερη περίπτωση να πείσει
και άλλους ότι η πραγματική αλλαγή του
κόσμου αυτού ξεκινάει από εμάς τους ίδιους. Η προσπάθεια αυτή είναι δύσκολη και
επίπονη καθώς σκοντάφτει καθημερινά στη μίζερη και θολή ματιά του κοινωνικού
του περίγυρου.
Είναι δύσκολο να προσδιορίσω ακριβώς το σκοπό αυτού του βιβλίου.
Ξεκίνησα να γράφω μικρό παιδί ακόμα από ανάγκη για επικοινωνία όταν τα πρώτα
μου ποιήματα απευθύνονταν στο Θεό, περισσότερο γράμματα θα έλεγα παρά ποιήματα,
συνέχισα στο είδος της λυρικής ποίησης όπου ήθελα να εκφράσω συναισθήματα πολύ
προσωπικά που έρχονταν σα σκέψεις και χάνονταν γρήγορα οπότε έπρεπε να
αιχμαλωτιστούν από τις λέξεις και έφτασα σήμερα στην έκδοση των ποιημάτων γιατί
ο σκοπός που με καθοδηγεί να γράφω ως επί το πλείστον έχει αλλάξει. Αφύπνιση,
κοινωνικός προβληματισμός, νοσταλγία αλλά και διάθεση μαχητικότητας είναι
μερικά από τα χαρακτηριστικά που αποδίδω στο προσανατολισμό της γραφής μου. Και
βέβαια είναι σπάνιο φαινόμενο να βρει κανείς ένα ποιητή που να μην είναι
στρατευμένος σε μια αξία, σε μια ιδεολογία, σε οτιδήποτε δίνει ταυτότητα στο
έργο του. Οι ποιητές άλλωστε ζούσαν στην εποχή τους, άλλοτε ταυτίζονταν με μια
ιδεολογία, άλλοτε αποστασιοποιούνταν από τα κοινωνικά προβλήματα αλλά σχεδόν
πάντα βρίσκεις πίσω από τις λέξεις τους μια ανησυχία, μια διαμαρτυρία, μία
κραυγή!
Όμως ούτε τα παραπάνω θα έλεγα εκφράζουν τελικώς όλα αυτά που με παρακινούν
σήμερα να γράφω και να εκθέτω(γιατί εκτίθεται κανείς όταν παρουσιάζει ένα
κομμάτι του εαυτού του) στα μάτια του αναγνώστη τις ιδέες μου, όσο ή λέξη
«προσφορά» που ηχούσε πάντα ευχάριστα στα αυτιά
μου. Η προσφορά, η οποιαδήποτε προσφορά στον άνθρωπο και στις αξίες του
ακόμα και αυτή η δημιουργική ανταλλαγή απόψεων μέσα από έναν κατά το δυνατόν
σωκρατικό διάλογο, είναι μια βαθύτερη ανάγκη η οποία κάθε φορά που
ικανοποιείται αναπαράγει μία ίδια με τον εαυτό της και κρατά συνεχώς το πνεύμα
σε εγρήγορση. Η τέχνη, η οποιαδήποτε τέχνη έχει πολλά να προσφέρει πάνω σε αυτό
το θέμα , άλλωστε καλείται να υπηρετεί τον άνθρωπο και τις αξίες του και κυρίως
να τον εμπνέει. Η έμπνευση είναι αυτό το μικρό παραθυράκι που μας ανοίγει η ζωή
για να ξεφύγουμε από τη μιζέρια, από τη μονοεπίπεδη βίωση της χρονικότητας μας.
Το κάθε τι μικρό και ασήμαντο μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης, να αποκτήσει
απεριόριστες δυνατότητες, να αναχθεί σε σύμβολο και να ενταχθεί στο καθολικό.
Άλλωστε η ζωή για να κατακτηθεί ζητάει εραστές και όχι
διανοούμενους. Και ο έρως, όπως και κατά τους Νεοπλατωνικούς και βυζαντινούς
διανοητές , είναι η κινητήρια δύναμη στο σύμπαν.
Εύχομαι στον αναγνώστη καλή και δημιουργική ανάγνωση, διότι κάθε
ανάγνωση, κάθε βιβλίο, κάθε δημιούργημα, αν δεν επιδιώκει να θεωρηθεί μέτριο(ο
μεγάλος φόβος του κάθε καλλιτέχνη), πρέπει να οδηγεί σε ένα άμεσο ή έμμεσο
δημιουργικό αποτέλεσμα.
Βρείτε ύλη για το όραμα σας! Υπάρχει σε αφθονία στο Σύμπαν
και παίρνει τη μορφή που εσείς της δίνετε.
Η ικανότητα να
δημιουργείς κάτι ψεύτικο για να πεις κάτι αληθινό, αυτό είναι το Θέατρο. Οι
περισσότεροι άνθρωποι όμως, ενώ ζουν στην πραγματικότητα ψεύδονται στους
εαυτούς τους και φτιάχνουν για τη ζωή τους μια μασκαρεμένη καθημερινότητα. Οι
ηθοποιοί όμως, δε μπορούμε να πούμε ψέματα στην αληθινή μας ζωή γιατί η Τέχνη
μας έχει ήδη λυτρώσει με τις αλήθειες της.
